Deze blog heb ik officieel geschreven voor MarketingMed.
Het gros van ons kan het niet veroorloven; een ‘usability expert’ inhuren. Gelukkig is dat ook niet nodig, want met deze tips verbeter jij de usability van jouw website!
Je hoort tegenwoordig veel mensen zeggen: ‘Zorg dat al het belangrijke van je website binnen 2 klikken bereikbaar is’. Maar verbeter je de usability wel met deze regel? Stel je voor: Je komt op een website, ziet een stuk tekst met allerlei klikbare elementen en er is een onoverzichtelijke navigatiemenu aan de linkerkant geplaatst. Je weet niet waar je moet klikken, raakt verwart en verlaat de website. Misschien hebben ze wel alle belangrijke elementen binnen 2 klikken bereikbaar, maar als je niet weet waar je moet klikken, dan verlaat je de website al snel.
Steve Krug beschrijft ook in zijn boek ‘Don’t Make Me Think’: “For as long I can remember, I’ve been telling people that my first law of usability is: “Don’t Make Me think.” I should be able to get it, – what it is and how to use it – without expending any effort thinking about it”.
Kortom, wil je de usability van jouw website verbeteren? Voldoe aan de conventies van jouw bezoekers, alles moet vanzelfsprekend zijn en het belangrijkste.. voorkom dat ze moeten nadenken. Hoe je dit doet? Door in ieder geval de usability van jouw website met onderstaande tips te verbeteren.
Voordat we naar deze verbeterpunten gaan kijken, wil ik eerst 3 feiten over ons gedrag op het internet, gegeven door Steve Krug, met je delen, zodat je begrijpt waarom gebruiksvriendelijkheid een belangrijk aspect van jouw website is:
- We lezen geen pagina’s, maar we scannen;
- We kiezen niet de beste optie, maar de eerste optie die ‘oké’ lijkt;
- We zoeken niet eerst hoe iets werkt, we starten gewoon en kijken hoever we komen.
Houd deze 3 feiten in je achterhoofd als je de usability-tips bekijkt en je eigen website gaat analyseren.
1. Design van je website; uiterlijk telt zeker!
Het eerste- en wellicht meest logische verbeterpunt waarmee je de gebruiksvriendelijkheid kunt verhogen, is het design. In de inleiding benoemde ik dat wij – als internetbezoekers – conventies hebben. Het is belangrijk om aan deze conventies te voldoen, dit voorkomt verwarring bij de bezoeker. Voorbeelden van conventies zijn:
Hoe belangrijker iets is, hoe prominenter het op de website staat:
Zorg ervoor dat je de belangrijke zaken op jouw website prominent vermeldt, zodat de bezoeker in één oogopslag ziet wat belangrijk is.
Maak duidelijk wat klikbaar is
Ik kom nog veel websites tegen waarbij woorden met hyperlinks (bijna) dezelfde kleur hebben als de normale woorden. Als we een pagina scannen, willen we direct weten wat klikbaar is en willen we daar niet over nadenken. Je maakt je website dus gebruikersvriendelijker door de woorden met een hyperlink een andere/opvallende kleur te geven. Hiernaast kun je deze woorden ook onderstrepen, zodat deze nog meer opvallen. Dit is zeker een quick win die je kunt doorvoeren.
Maak je tekst scanbaar
Een feit over ons gedrag op het Internet was dat wij niet lezen, maar scannen. En als je weet dat jouw bezoekers scannen, waarom maak je dit voor hen dan niet gemakkelijker? Kijk naar deze voorbeelden, welke voorbeeld scan jij gemakkelijker?
De kans is groot dat je de rechter variant kies, maar waarom is deze beter ‘scanbaar’? Dit komt omdat de rechter variant:
- Gebruik maakt van tussenkoppen.
- Gebruik maakt van bullets + er is witruimte tussen de bullets.
- De belangrijkste termen op de pagina bold maakt.
Maak jouw pagina beter scanbaar door ook deze zaken toe te passen, maar let er wel op dat er een duidelijk grootteverschil zit tussen de type tussenkoppen. De bezoeker ziet dan in één oogopslag wat de titel, hoofdstukken en subhoofdstukken zijn.
2. Navigatie
Navigatie en usability worden vaak in één zin genoemd.. en terecht, want als je op een website komt en je kunt niet vinden wat je zoekt of je weet niet hoe de website werkt, dan ben je snel weg.
Steve Krug vergelijkt het arriveren op een website met een winkel binnenlopen:
Op het internet heb je ook twee manieren om te vinden wat je zoekt:
- Je gaat zelf navigeren. Je bekijkt de categorieën en subcategorieën en vind je het product niet? Dan bekijk je een nieuwe (sub)categorie of je verlaat de website.
- Je gebruikt de zoekfunctie. Je zoekopdracht toont het product niet? Je past je zoekopdracht aan of je verlaat de website.
Het is uiteraard aan jou om frustratie tijdens het navigeren te voorkomen, maar hoe doe je dat?
Consistentie is de key
Om verwarring te voorkomen, moet je ervoor zorgen dat de navigatie op iedere pagina hetzelfde is. Als je navigatiemenu bovenin staat, houd deze dan ook bovenin. Hiernaast is het ook belangrijk dat de indeling van het navigatiemenu consistent is.
Naast het navigatiemenu is het ook gebruiksvriendelijk om jouw logo continue te tonen. De bezoeker weet dan dat hij op dezelfde pagina is en dit wekt een vertrouwelijk gevoel.
Titels; het zijn net straatborden
Voordat jouw bezoeker op een andere pagina komt, moet hij eerst ergens op klikken. Na de klik komt hij op een pagina terecht. Nu vraagt hij zich af: Ben ik op de juiste plaats? Geef antwoord op zijn vraag door direct te tonen dat hij op de juiste plaats is. Dit doe je door op iedere pagina een titel toe te voegen, de titels zeggen net als straatborden of je op de juiste plaats bent. Er zijn wel zaken waar je rekening mee moet houden:
- Zet de titel op de juiste plek. Bovenaan de unieke content van de pagina, dus niet boven een element dat op iedere pagina hetzelfde is, zoals het navigatiemenu.
- Maak de titel prominent, zodat het duidelijk is dat dit de titel is.
- Zorg dat de titel overeen komt met waarop is geklikt. Als de bezoeker klikt op ‘Winterjassen’, dan wilt hij ook ‘Winterjassen’ in de titel zien. De titel ‘Jassen’ is al verwarrender, maar ‘Jackets’ kan al frustratie veroorzaken.
Help, waar ben ik?
De voornaamste reden waarom bezoekers de navigatie van een website als negatief ervaren, is omdat zij ‘verloren’ zijn in de website. Laat daarom altijd de bezoeker zien waar hij zich op jouw website bevindt, niemand vindt het leuk om te verdwalen in de ruimte van het web. 🙂
Om het voor de bezoeker duidelijk te maken waar hij zich bevindt, kun je twee middelen inzetten:
-
Verduidelijking in het navigatiemenu
De gebruiksvriendelijkheid van jouw website stijgt wanneer je in het navigatiemenu toont waar de bezoeker zich bevindt. Een website die dit goed toepast, is de website van Ikea. Ik weet dankzij hun dat ik in de categorie ‘Eetkamer’ en in de subcategorie ‘Krukken & banken’ ben.
-
Breadcrumbs
Waar voorheen de breadcrumbs voornamelijk werden gebruikt voor websites met veel diepliggende pagina’s, worden ze tegenwoordig bij steeds meer websites ingezet.
De breadcrumbs tonen een pad vanaf de homepagina tot de pagina waar jij je nu bevindt. Zo is het voor jou duidelijk waar je in de website bent en het geeft tegelijkertijd een mogelijkheid om gemakkelijk terug te navigeren. Hiernaast is het ook ter bevordering van SEO, maar laten we niet afdwalen.
Wil je breadcrumbs optimaal inzetten? Zorg dan dat je:
- De breadcrumbs bovenaan plaatst;
- Gebruik maakt van > tussen de verschillende niveaus;
- De laatste pagina (waar de gebruiker is) bold is.
Een voorbeeld hiervan is CoolBlue met Laptopshop:
3. Testen; Speculeren is niets waard
Wil je de gebruiksvriendelijkheid van je website een enorme boost geven? Zorg dan dat je gaat testen! Testen is de beste manier om de gebruiksvriendelijkheid van je website te verbeteren. Heb jij wel eens de gebruiksvriendelijkheid van jouw website getest? De kans is groot van niet, terwijl testen zo enorm waardevol is. Het gaat niet alleen om het testen van de navigatie, maar ook om de inhoud van je teksten. Er is een kans dat jij iets duidelijk en vanzelfsprekend vindt, terwijl iemand anders geen idee heeft wat jij bedoelt.
Het is belangrijk om de gebruiksvriendelijkheid van je website te testen. De gebruiksvriendelijkheid verbeter je niet door hierover te discussiëren met iemand, want iedereen heeft een verschillende mening over wat beter is. Hiernaast spreken mensen over de ‘gewone bezoeker’, maar die bestaat niet, want elk type bezoeker is weer anders. Wat voor een andere website gebruiksvriendelijker is, hoeft niet voor jouw bezoekers gebruiksvriendelijker te zijn. Ga dus zelf testen met jouw website en baseer de verbeterpunten op deze resultaten en niet op meningen van anderen.
Als je een gebruiksvriendelijke website wilt, dan moet je testen. Steve Krug vermeldt ook: “Testing one user is 100 percent better than testing none”. Maar testen kost toch veel geld en is erg tijdrovend? Nee, dat hoeft niet. Je kunt namelijk zelf ook gaan testen. Alhoewel een zelfuitgevoerde test niet zo uitgebreid zal zijn, levert het je toch zeker waardevolle informatie op.
Steve Krug geeft in zijn boek de volgende tips mee over zelf-testen:
Aantal testen
Test één ochtend in de maand. Dit is niet te tijdrovend, zodat je er tijd voor blijft houden en vooral ook blijft doen. Kies hiervoor een vaste ochtend, bijvoorbeeld de eerste donderdagochtend van de maand. Je hoeft je hierbij geen zorgen te maken over wat je gaat testen, want iedere maand zal er voldoende testen zijn die je kunt uitvoeren.
Aantal deelnemers
Wanneer jezelf gaat testen, is het ideale aantal deelnemers: 3. Je achterhaalt niet alle problemen van de website met 3 deelnemers, maar het geeft je zeker voldoende inzicht waarmee je de gebruiksvriendelijkheid van je website gaat verbeteren.
Deelnemers kiezen
Veel testers kiezen deelnemers die onder hun bezoekers-/doelgroep vallen. Dit is goed, maar het is niet zo belangrijk als men denkt. Deelnemers buiten je doelgroep om helpen je ook aan inzichten over de gebruiksvriendelijkheid van je website, vooral als je net start met testen. Het testen an sich is belangrijker dan het testen met de juiste deelnemers.
Taken
Als je begint met testen, zorg er dan voor dat de deelnemers de belangrijkste taken van je website uitvoeren. Je kunt hierbij denken aan het aanmaken van een account, voltooien van een bestelling of het aanvragen van een offerte. Zorg dat de deelnemer de taken in circa 35 minuten kan uitvoeren.
Locatie
Laat de test plaatsvinden in een ruimte waar jij en de deelnemer ongestoord kunnen zitten. Je hebt een computer, muis, tafel, internetverbinding en stoelen nodig, meer niet. Wel is het aangeraden om het beeld van de deelnemer op te nemen, zodat je dit na afloop kunt terugkijken en evalueren.
Je kunt nu de testen uitvoeren en je kunt op basis van de verkregen inzichten de usability van jouw website verbeteren.
Hopelijk heb je inzicht gekregen in de waarde van het verbeteren van de usability van jouw website en kunnen de gegeven tips als handvatten dienen voor je toekomstige testen. Heb jij al eens usabilitytesten uitgevoerd? Zo ja, hoe en wat was het resultaat? Ik ben benieuwd!